سیستم اطلاعاتی  را می توان از لحاظ فنی به صورت مجموعه ای از مؤلفه های مرتبط دانست كه اطلاعات را جمع‌آوری یا بازیابی، ذخیره، پردازش و توزیع كرده و به این ترتیب از تصمیم گیری‌های صحیح پشتیبانی نموده و سازمان را کنترل می‌كند. ضمناً سیستم اطلاعاتی علاوه بر پشتیبانی از تصمیم گیری، هماهنگ سازی و کنترل، به مدیران و کارکنان كمك می‌كند تا مشکلات را تحلیل نموده و سوژه‌های پیچیده را به خوبی حل و فصل نمایند. سیستم‌های اطلاعاتی حاوی اطلاعاتی در مورد افراد، مکان‌ها و اشیای مهم در درون سازمان و یا در محیط پیرامون آن هستند. منظور از اطلاعات ،  داده‌ای است که به گونه ای شکل یافته که با معنا بوده و برای انسان مفید واقع شود. درعوض داده  مجموعه‌ای از حقایق پردازش نشده است که رویدادهای صورت گرفته در سازمان ها یا محیط های فیزیکی را قبل از سازمان‌دهی و مرتب شدن به گونه ای نشان می دهد که قابل فهم و استفاده توسط انسان باشد.

 
یک سیستم اطلاعاتی تنها فن‌آوری نیست. برای درک بهتر سيستم‌های اطلاعاتی، باید با ابعاد مختلف آن یعنی سازمان، افراد و فن‌آوری اطلاعات آشنا بوده (شکل زیر) و از قدرت آنها برای ارائه ی راه‌حل‌هایی برای رفع مشکلات و چالش‌های کسب‌وکار آگاه باشید. درک سازمان از سيستم‌های اطلاعاتی را سواد سيستم‌های اطلاعاتی میگویند و این با سواد کامپیوتری -که اساساً مبتنی بر دانش فن‌آوری اطلاعات است- متفاوت است.
 

سازمان‌ها: سیستم‌های اطلاعاتی، هسته مرکزی سازمان‌ها را تشکیل می دهند. هر چند تصور بر این می باشد كه فن‌آوری اطلاعات است که سازمان‌ها و شرکت ها را تغییر می دهد، اما این رابطه در حقیقت یک ارتباط دو طرفه است. فرهنگ و بلوغ سازمان‌ها بر طرز استفاده از فن‌آوری تاثیر مستقیم می گذارد. سازمان‌ها معمولاً یک ساختار سلسله مراتبی و هرمی شکل دارند که قدرت‌ها و مسئولیت‌ها در آن مشخص و تفکیک می شود. سطوح بالای این هرم مدیران و متخصصان و سطوح پائین‌تر کارکنان عملیاتی می باشند. سازمان‌ها از طریق این ساختار و هم‌چنین از طریق فرآیندهای کسب‌وکار  كارها را مشخص و تنظيم مي‌كنند. منظور از فرآيندهاي كسب‌وكار، وظايف و رفتارهايي هستند كه از لحاظ منطقي با هم مرتبط بوده و براي تكميل كار مورد استفاده قرار مي‌گيرند. مانند فرآيند استخدام كارمند جديد، خريد يك محصول، تامين مواد و تجهيزات.
بيشتر فرآيندهاي كسب‌وكار معمولاً روال‌هايي رسمي هستند كه به مرور زمان براي انجام وظايف خاصي تدوين شده‌اند. برخي از اين روال‌ها به صورت مكتوب گردآوري شده‌اند و برخي ديگر به صورت اقدامات غير رسمي كاري هستند، مانند مذاكراتي كه كاركنان بخش خريد با فروشندگان انجام مي‌دهند كه نيازي به مستندسازي مكتوب ندارد. سیستم‌های اطلاعاتي مي‌توانند بخش عمده‌اي از فرآيندهاي كسب و كار را خودكارسازي نمايند. به طور مثال يك سند حسابداري كه پس از صدور فاكتور فروش در سيستم مالي شركت به صورت اتوماتيك زده مي‌شود.
هر سازمان داراي فرهنگ منحصر به فرد یا مجموعه‌ای از ارزش ها، فرضیات و روش‌های انجام کارهاست که مورد پذیرش بیشتر اعضای آن سازمان می باشد. قسمت اعظم فرهنگ یک سازمان در سیستم‌های اطلاعاتی آن تعبیه شده است.

افراد: هر کسب و کاری به افرادی بستگی دارد که در آن تجربه داشته و آن را اجرا می‌کنند. در مورد سيستم‌های اطلاعاتی نیز نقش افراد ماهر که آن ها بوجود آورند و پشتیبانی نمایند بسیار مهم و تعیین کننده است. این سيستم‌ها بدون افرادی که بدانند چگونه از اطلاعات برای دستیابی به اهداف کسب و کار استفاده کنند، بی فایده است. نقش مدیران هر سازمان در این خصوص کلیدی است. آن ها می بایست از دانش، اطلاعات و فن‌آوری های نوین استفاده نموده و با استفاده از روش های خلاقانه از فن‌آوری اطلاعات به عنوان یک مزیت رقابتی در رقابت با سایر رقبا استفاده نمایند. از طرف دیگر حمایت و درک مدیران سازمان‌ها از تاثیر سيستم‌های اطلاعاتی، از عوامل تعیین کننده در موفقیت این سيستم‌ها به شمار می آید. درصد مشارکت کارکنان در سطوح مختلف سازمان نیز از دیگر تاثیراتی است که افراد بر سيستم‌های اطلاعاتی و مکانیزاسیون می توانند داشته باشند. بدون همکاری و مشارکت کارکنان، استقرار سيستم‌های اطلاعاتی در سازمان‌ها غیر ممکن بوده و فقط باعث تلف شدن منابع سازمان خواهد شد.

فن‌آوری:  فن‌آوری شیوه و شگرد ساخت و کاربرد ابزار، دستگاه‌ها، ماده‌ها و فرآیندهایی است که گره گشای دشواری‌های انسان است. بر این پایه، واژه فن‌آوری اغلب به نوآوری‌ها و نو ابزارهایی اشاره دارد که از اصول و فرآیندهای تازه یافته ی دانشی بهره می‌گیرند. به عنوان مثال، سخت افزار کامپیوتر، فن‌آوری‌های مدیریت داده، فن‌آوری شبکه و ارتباط از راه دور را می توان نام برد. تمام این فن‌آوری‌ها به همراه نیروی انسانی مورد نیاز برای اجرا و مدیریت آن ها، منابعی هستند که می توان آن ها را در سراسر سازمان به اشتراک گذاشته و به این وسیله، زیرساخت فن‌آوري اطلاعات  سازمان را ایجاد کرد. زیرساخت فن‌آوري اطلاعات، پايه و اساس را ایجاد مي‌كند و شرکت مي‌تواند سیستم‌های اطلاعاتی خاص خود را بر آن مبنا بنا كند.
نکته ی بسيار مهم اين است كه تا زماني كه افراد يك سازمان در كليه سطوح، از مديريت عالي گرفته تا سطوح عملياتي سازمان، توسعه نيابند، فرهنگ سازماني شكل نگرفته و روال‌هاي كاري سازمان كه همان فرآيندهاي انجام كار مي‌باشند، پيشرفتي نخواهند داشت. چرا  كه اين افراد هستند كه فرآيندها را توسعه مي‌دهند و تا زماني كه افراد و فرآيندها توسعه نيابند فن‌آوري اطلاعات به تنهايي نخواهد توانست باعث رشد و پيشرفت سازمان گردد. كه متاسفانه باور غلط اكثر سازمان‌ها و افراد اين است كه فن‌آوري اطلاعات مي‌تواند به تنهايي باعث تحول آن سازمان گردد.

سیستم‌های اطلاعاتی را مي‌توان از ديدگاه‌هاي مختلف مورد تقسيم بندي قرار داد. از دیدگاه نوع کاربرد، نوع اطلاعات و یا از دیدگاه اجزای تشکیل دهنده ی آن. يكي از انواع تقسیم‌بندي‌ها از دیدگاه اجزای تشکیل دهنده این سيستم‌ها می‌باشد که مشخص می‌نماید این سيستم‌ها از لحاظ سطوح مختلف مدیریت و انواع تصمیم گیری های مربوطه چگونه است.
سیستم‌های پردازش تراكنش (TPS):
سیستمی کامپیوتری است که تراکنش‌های روزانه مورد نیاز برای اجرای کسب‌وکار را اجرا و ثبت می کند. اين سيستم‌ها معمولاً از مديران عملياتي پشتيباني مي‌نمايد. هدف اصلی سيستم‌ها در این سطح پاسخ به سئوالات روزمره و پیگیری روال تراکنش‌ها در سازمان است. مثلاً تعداد سندی که در سیستم حسابداری است یا اینکه پرداخت‌ها در چه وضعیتی است. پاسخ به این سئوالات به سادگی از اطلاعات جاری تراکنش‌ها قابل دستیابی می باشد. سيستم‌های پردازش تراکنش بسیار با اهمیت و حیاتی هستند و حتی اشکالی چند ساعته در این سيستم‌ها می تواند منجر به توقف فعالیت های یک شرکت گردد.
 

سيستم‌های اطلاعات مدیریت (MIS):
اين سيستم‌ها بخشي از سیستم‌های اطلاعاتي هستند كه عملكرد مديران مياني را پشتيباني مي‌كنند. اين سيستم‌ها گزارشاتي را در مورد عملكرد جاري سازمان براي مديران مياني تهيه مي‌كنند. از اين اطلاعات براي نظارت و كنترل عملكرد كسب و كار و پيش‌بيني عملكرد آتي آن استفاده مي‌شود. MIS عملكردهاي مقدماتي شركت را با استفاده از داده تامين شده توسط TPS خلاصه كرده و گزارش آنها را ارائه مي‌دهد. داده ی تراكنش مقدماتي، فشرده‌سازي شده و معمولاً در گزارشاتي طولاني عرضه مي‌گردد كه در زمانبندي‌هاي منظم تهيه مي‌شوند. MISبه مديران كمك مي‌كند تا نتايج هفتگي، ماهانه و سالانه را در گزارشات مربوطه ببينند. بيشتر MIS ها از روتين‌هاي ساده‌اي مانند خلاصه-ها و مقايسه‌ها استفاده مي‌كنند و نه از تكنيك‌هاي آماري يا مدل‌هاي رياضي پيچيده.
 
سیستم‌های پشتیباني تصميم (DSS):
این سیستم‌ها به منظور پاسخگویی به سئوالات غیر منتظره و پیچیده تر مدیران میانی ایجاد شده‌اند. این نوع سیستم‌ها بر مسائلی تمرکز دارند که منحصر به فرد بوده و به سرعت تغییر می‌کنند و رویه های مربوط به راه حل، پیشاپیش به طور کامل تعریف نشده‌اند. آن ها سعی دارند به سؤالاتی از این قبیل جواب دهند: اگر فروش را در ماه بهمن دو برابر کنیم، چه تاثیری بر زمان بندی تولید در ماه های قبل خواهد داشت؟ یا اینکه در صورت تاخیر در تامین مواد اولیه، چه تاثیری در زمان بندی فروش در ماه های بعد بوجود خواهد آمد؟
DSS ها، هم از اطلاعات داخلی مربوط به TPS و MIS استفاده می‌کنند و هم از اطلاعاتی که از منابع خارجی تهیه می گردد. اطلاعات خارجی مانند قیمت جاری سهام یا ارز و یا قیمت محصولات رقبا. این سیستم‌ها از مدل های مختلفی برای تحلیل داده استفاده نموده یا حجم زیادی از داده را به صورتی فشرده سازی می‌کنند تا توسط تصمیم گیران قابل تحلیل باشد. DSS ها به گونه ای طراحی می شوند تا کاربران مستقیماً بتوانند با آنها کار کنند. به همین علت باید از امکاناتی برخوردار باشند تا استفاده از آن ها برای کاربران بسیار ساده باشد.
سیستم‌های پشتیبانی اجرایی (ESS):
اين سیستم‌ها به مدیران عالی كمك مي‌كند تا مسائل استراتژيك و گرایشات بلند مدت را هم در شرکت و هم در محیط خارجي بدست آورند. پاسخ به سئوالاتی از اين قبیل كه در پنج سال آینده باید چه محصولاتي را توليد كنيم؟ سطوح استخدامي در پنج سال آينده كدامند؟ در حيطه پاسخگويي ESS ها مي‌باشد. اين سيستم‌ها در مورد تصميماتي كارآيي دارند كه روتين نبوده و نياز به قضاوت، ارزيابي و تفكرات بيشتر دارند. اين سيستم‌ها علاوه بر اطلاعات خارجي مي‌توانند اطلاعات خلاصه‌اي از اطلاعات MIS و DSS نيز استخراج كنند. آنها داده ی حياتي را فيلتر، فشرده و پيگيري كرده و بر كاهش زمان و كار صورت گرفته براي دستيابي به اطلاعات مفيد جهت اقدامات اجرايي تاكيد دارند.