سیستمهای اطلاعاتی را مي‌توان از ديدگاه‌هاي مختلف مورد تقسيم بندي قرار داد. از دیدگاه نوع کاربرد، نوع اطلاعات و یا از دیدگاه اجزای تشکیل دهنده ی آن. يكي از انواع تقسیم‌بندي‌ها از دیدگاه اجزای تشکیل دهنده این سيستم‌ها می‌باشد که مشخص می‌نماید این سيستم‌ها از لحاظ سطوح مختلف مدیریت و انواع تصمیم گیری های مربوطه چگونه است.
سیستمهای پردازش تراكنش (TPS):
سیستمی کامپیوتری است که تراکنش‌های روزانه مورد نیاز برای اجرای کسب‌وکار را اجرا و ثبت می کند. اين سيستم‌ها معمولاً از مديران عملياتي پشتيباني مي‌نمايد. هدف اصلی سيستم‌ها در این سطح پاسخ به سئوالات روزمره و پیگیری روال تراکنش‌ها در سازمان است. مثلاً تعداد سندی که در سیستم حسابداری است یا اینکه پرداخت‌ها در چه وضعیتی است. پاسخ به این سئوالات به سادگی از اطلاعات جاری تراکنش‌ها قابل دستیابی می باشد. سيستم‌های پردازش تراکنش بسیار با اهمیت و حیاتی هستند و حتی اشکالی چند ساعته در این سيستم‌ها می تواند منجر به توقف فعالیت های یک شرکت گردد.
سيستم‌های اطلاعات مدیریت (MIS):
اين سيستم‌ها بخشي از سیستمهای اطلاعاتي هستند كه عملكرد مديران مياني را پشتيباني مي‌كنند. اين سيستم‌ها گزارشاتي را در مورد عملكرد جاري سازمان براي مديران مياني تهيه مي‌كنند. از اين اطلاعات براي نظارت و كنترل عملكرد كسب و كار و پيش‌بيني عملكرد آتي آن استفاده مي‌شود. MIS عملكردهاي مقدماتي شركت را با استفاده از داده تامين شده توسط TPS خلاصه كرده و گزارش آنها را ارائه مي‌دهد. داده ی تراكنش مقدماتي، فشرده‌سازي شده و معمولاً در گزارشاتي طولاني عرضه مي‌گردد كه در زمانبندي‌هاي منظم تهيه مي‌شوند. MISبه مديران كمك مي‌كند تا نتايج هفتگي، ماهانه و سالانه را در گزارشات مربوطه ببينند. بيشتر MIS ها از روتين‌هاي ساده‌اي مانند خلاصه-ها و مقايسه‌ها استفاده مي‌كنند و نه از تكنيك‌هاي آماري يا مدل‌هاي رياضي پيچيده.
سیستمهای پشتیباني تصميم (DSS):
این سیستم‌ها به منظور پاسخگویی به سئوالات غیر منتظره و پیچیده تر مدیران میانی ایجاد شده‌اند. این نوع سیستم‌ها بر مسائلی تمرکز دارند که منحصر به فرد بوده و به سرعت تغییر می‌کنند و رویه های مربوط به راه حل، پیشاپیش به طور کامل تعریف نشده‌اند. آن ها سعی دارند به سؤالاتی از این قبیل جواب دهند: اگر فروش را در ماه بهمن دو برابر کنیم، چه تاثیری بر زمان بندی تولید در ماه های قبل خواهد داشت؟ یا اینکه در صورت تاخیر در تامین مواد اولیه، چه تاثیری در زمان بندی فروش در ماه های بعد بوجود خواهد آمد؟
DSS ها، هم از اطلاعات داخلی مربوط به TPS و MIS استفاده می‌کنند و هم از اطلاعاتی که از منابع خارجی تهیه می گردد. اطلاعات خارجی مانند قیمت جاری سهام یا ارز و یا قیمت محصولات رقبا. این سیستم‌ها از مدل های مختلفی برای تحلیل داده استفاده نموده یا حجم زیادی از داده را به صورتی فشرده سازی می‌کنند تا توسط تصمیم گیران قابل تحلیل باشد. DSS ها به گونه ای طراحی می شوند تا کاربران مستقیماً بتوانند با آنها کار کنند. به همین علت باید از امکاناتی برخوردار باشند تا استفاده از آن ها برای کاربران بسیار ساده باشد.
سیستمهای پشتیبانی اجرایی (ESS):
اين سیستم‌ها به مدیران عالی كمك مي‌كند تا مسائل استراتژيك و گرایشات بلند مدت را هم در شرکت و هم در محیط خارجي بدست آورند. پاسخ به سئوالاتی از اين قبیل كه در پنج سال آینده باید چه محصولاتي را توليد كنيم؟ سطوح استخدامي در پنج سال آينده كدامند؟ در حيطه پاسخگويي ESS ها مي‌باشد. اين سيستم‌ها در مورد تصميماتي كارآيي دارند كه روتين نبوده و نياز به قضاوت، ارزيابي و تفكرات بيشتر دارند. اين سيستم‌ها علاوه بر اطلاعات خارجي مي‌توانند اطلاعات خلاصه‌اي از اطلاعات MIS و DSS نيز استخراج كنند. آنها داده ی حياتي را فيلتر، فشرده و پيگيري كرده و بر كاهش زمان و كار صورت گرفته براي دستيابي به اطلاعات مفيد جهت اقدامات اجرايي تاكيد دارند.
تماس با حسين حميدي فر
i
